ραψωδία ι, στίχοι 1-41
Πλαγιότιτλος : Ο Οδυσσέας αποκαλύπτει την ταυτότητά του.
Σκοπός μας είναι : Να γνωρίσουμε πώς ο Οδυσσέας παρουσιάζει τον εαυτό του στους Φαίακες μέσα από τις πληροφορίες που αυτός επιλέγει να δώσει για τον ίδιο και την Ιθάκη , την πατρίδα του.
Οι στίχοι 1-41 της ραψωδίας ι αποτελούν τον πρόλογο των "απολόγων" που αποτελούνται από τις ραψωδίες ι, κ, λ, μ και ν 209 στίχο.
Οι στίχοι 1-41 αποτελούν τη σκηνή της αυτοπαρουσίασης του Οδυσσέα. Μπορούμε να χωρίσουμε σε 2 υποενότητες.
1η υποενότητα: 2-13: ο Οδυσσέας τονίζει την αξία της ειρηνικής ζωής που οι Φαίακες ζουν.
2η υποενότητα: 20-41 : ο Οδυσσέας αποκαλύπτει την ταυτότητά του και την πατρίδα του.
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ 1ης ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΑΣ ( 2-13)
Εδώ φαίνεται ο αντιπολεμικός χαρακτήρας της Οδύσσειας, γιατί σε αυτούς τους στίχους ο Οδυσσέας τονίζει την ειρηνική ζωή και τις απολαύσεις της όπως είναι οι καλεσμένοι, ο αοιδός με θεία φωνή, τα γεμάτα τραπέζια με κρέας ,ψωμί και κρασί. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη "ευφροσύνη". Για τον πολύπαθο Οδυσσέα είναι ό,τι πιο ωραίο υπάρχει αυτό που του προσφέρουν οι Φαίακες. Αλλά και σήμερα όλοι μας επιθυμούμε και επιδιώκουμε την ειρηνική ζωή και όχι τον πόλεμο που είναι καταστρεπτικός και ολέθριος για τον άνθρωπο.
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ 2ης ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΑΣ
Ο ποιητής μας έχει βρει την κατάλληλη στιγμή για να αποκαλύψει ο Οδυσσέας την ταυτότητά του, γιατί:
1.έχει προηγηθεί η νίκη του στη δισκοβολία,
2. έχει ζητήσει από τον Δημόδικο να τραγουδήσει για τον Δούρειο ίππο, που ήταν δικό του κατόρθωμα.Όλοι θυμούνται και θαυμάζουν τον ήρωα του τρωικού πολέμου, που η Τροία από την εξυπνάδα του κυριεύτηκε. Έτσι ο Οδυσσέας παίρνει τη θέση του αοιδού. Δεν τραγουδά αλλά αφηγείται. Θα αφηγηθεί με ένα μοναδικό τρόπο τις περιπέτειές του.
Τους λέει απλά ότι είναι ο Οδυσσέας , ο γιος του Λαέρτη ,που όλοι τον γνωρίζουν για τους δόλους του. Τους λέει ότι η φήμη του έχει φτάσει ψηλά στον ουρανό γιατί τραγουδιέται από θεϊκούς αοιδούς.
Δύο μόνο στίχους αφιερώνει για τον εαυτό του. Οι υπόλοιποι στίχοι μιλούν για την Ιθάκη, την πατρίδα του. Είναι τραχιά αλλά τρέφει λαμπρά παλικάρια ( τρηχει΄, αλλά αγαθή κουροτρόφος). Και συνεχίζει λέγοντας ότι πιο γλυκύτερο από τη γη της δεν έχει δει ( ου δύναμαι γλυκερώτερον άλλο ιδέσθαι ) και λίγο παρακάτω ( ουδέν γλύκιον ης πατρίδος ουδέ τοκήων γίγνεται).
Αναφέρεται και στις γυναίκες - την Κίρκη και την Καλυψώ - που πρασπάθησαν να τον κρατήσουν μακριά από την πατρίδα του. Αλλά αυτός θα ησυχάσει όταν επιστρέψει στην πατρίδα του. Η Ιθάκη είναι μικρό και φτωχό νησί αλλά η αγάπη του Οδυσσέα είναι μεγάλη. Εδώ βρίσκεται και το σπουδαίο, ο ηθικός χαρακτήρας του νόστου. Όσο πιο φτωχή και ασήμαντη είναι η πατρίδα του ξενιτεμένου τόσο μεγαλύτερη αξία αποκτά ο αγώνας του και η επιμονή του να επιστρέψει σε αυτήν. Η αμοιβή του είναι αυτό το στεφάνι αγριελιάς που θα είναι όμως από τη γη του, από τη χώρα που τον μεγάλωσε ας είναι μικρή, φτωχή και ασήμαντη.
Η αμοιβή είναι ηθική: προσκυνώ και σέβομαι το χώμα της πατρίδας μου, όποια και αν είναι αυτή.( κραναήν = απόγκρεμη, παιπαλόεσαν = βραχοσπαρμένη, τρηχείην= τραχειά: είναι επίθετα που δίδουν τα χαρακτηριστικά της Ιθάκης).
Πώς χαρακτηρίζω τον Οδυσσέα από τα λόγια του
Από την προσφώνηση προς τον Αλκίνοο φαίνεται ότι ο Οδυσσέας είναι ευγενικός και τεχνίτης του λόγου( στιχ. 2 " Ευγενικέ μου Αλκίνοε, που ξεχωρίζεις πρώτος στο λαό σου). Η κτητική αντωνυμία "μου" που χρησιμοποιεί μας κάνει να αντιληφθούμε ότι ο Οδυσσέας αισθάνεται φίλο του τον Αλκίνοο, νιώθει σα να είναι δικό του πρόσωπο ο βασιλιάς των Φαιάκων. Σέβεται τον αοιδό και αναγνωρίζει την αξία του ( "έναν καλό αοιδό", " με θεία φωνή").
Αγαπά την ειρηνική ζωή η οποία του έχει λείψει τόσα χρόνια και την δοξάζει με τα λόγια του ( στίχοι 5-11).
Τονίζει το μεγαλύτερο προτέρημά του που είναι ο "δόλος", είναι πολυμήχανος, πολύτροπος, χαρακτηριστικό που το έχει τονίσει ο ποιητής από την αρχή της Οδύσσειας , στο προοίμιο.
Έχει γίνει γνωστός και φημισμένος ( στιχ. 21 :η φήμη μου έχει φτάσει ψηλά στον ουρανό).
Ξέρει πολύ καλά τη χώρα του και την περιγράφει τονίζοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ( υψώνεται βουνό, το Νήριτο, πολλά νησιά τριγύρω κατοικούνται, τραχιά , καλή , τρέφει τα λαμπρά παλικάρια,). Αγαπά πάρα πολύ την πατρίδα και τη θεωρεί ότι είναι το πιο γλυκό για αυτόν πάνω στη γη( στίχο 31). Έχει περάσει πάρα πολλά βάσανα ( Καλυψώ , θεά δαιμονική, στιχ. 32-33) και κινδύνευσε να χάσει τη μέρα του γυρισμού.
Πιστός και σταθερός στα πιστεύω και τα θέλω του( στιχ. 36, δεν μπόρεσε το φρονημά μου να λυγίσει) με δύναμη και ατσάλινη θέληση. Τονιζει την αξία της πατρίδας και των γονιών για τον άνθρωπο και κυρίως για κάθε ξενιτεμένο ( στιχ. 37, τίποτε άλλο πιο γλυκό από πατρίδα και γονιούς) και πόσο ισχύει και για τον ίδιο αυτό. Το πλούσιο σπίτι και τα άφθονα αγαθά δεν ήταν ικανά να τον μαγέψουν και να ξεχάσει τη φτωχή Ιθάκη και τους γονείς του. ( στιχ. 38 , έστω και αν κατοικεί κάποιος σε τόσο πλούσιο σπίτι). Η αντίθεση της φτωχής Ιθάκης με το παραδισένιο νησί της Καλυψώς υψώνει τον Οδυσσέα στα μάτια μας και γίνεται σεβαστός, αξιολάτρευτος και παράδειγα προς μίμηση. Είναι πάνω από υλικά αγαθά , πιστεύει σε αξίες όπως η πατρίδα και οι γονείς και καταξιώνεται στη συνείδησή μας ως άνθρωπος με υψηλά ιδανικά κα ηθικούς στόχους.
Από τη φράση" πολυδάκρυτό μου νόστο", στίχο 40, καταλαβαίνουμε ότι είναι πολυβασανισμένος, ταλαιπωρημένος και αγωνιστής. Μας πληροφορεί όμως ότι τον πολυδάκρυτο νόστο του τον όρισε ο Ζεύς και από αυτό φαίνεται η ευσέβειά του και η πίστη του στους θεούς. Είναι ένας ήρωας που λατρεύεται από όλους.
Πλαγιότιτλος : Ο Οδυσσέας αποκαλύπτει την ταυτότητά του.
Σκοπός μας είναι : Να γνωρίσουμε πώς ο Οδυσσέας παρουσιάζει τον εαυτό του στους Φαίακες μέσα από τις πληροφορίες που αυτός επιλέγει να δώσει για τον ίδιο και την Ιθάκη , την πατρίδα του.
Οι στίχοι 1-41 της ραψωδίας ι αποτελούν τον πρόλογο των "απολόγων" που αποτελούνται από τις ραψωδίες ι, κ, λ, μ και ν 209 στίχο.
Οι στίχοι 1-41 αποτελούν τη σκηνή της αυτοπαρουσίασης του Οδυσσέα. Μπορούμε να χωρίσουμε σε 2 υποενότητες.
1η υποενότητα: 2-13: ο Οδυσσέας τονίζει την αξία της ειρηνικής ζωής που οι Φαίακες ζουν.
2η υποενότητα: 20-41 : ο Οδυσσέας αποκαλύπτει την ταυτότητά του και την πατρίδα του.
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ 1ης ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΑΣ ( 2-13)
Εδώ φαίνεται ο αντιπολεμικός χαρακτήρας της Οδύσσειας, γιατί σε αυτούς τους στίχους ο Οδυσσέας τονίζει την ειρηνική ζωή και τις απολαύσεις της όπως είναι οι καλεσμένοι, ο αοιδός με θεία φωνή, τα γεμάτα τραπέζια με κρέας ,ψωμί και κρασί. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη "ευφροσύνη". Για τον πολύπαθο Οδυσσέα είναι ό,τι πιο ωραίο υπάρχει αυτό που του προσφέρουν οι Φαίακες. Αλλά και σήμερα όλοι μας επιθυμούμε και επιδιώκουμε την ειρηνική ζωή και όχι τον πόλεμο που είναι καταστρεπτικός και ολέθριος για τον άνθρωπο.
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ 2ης ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΑΣ
Ο ποιητής μας έχει βρει την κατάλληλη στιγμή για να αποκαλύψει ο Οδυσσέας την ταυτότητά του, γιατί:
1.έχει προηγηθεί η νίκη του στη δισκοβολία,
2. έχει ζητήσει από τον Δημόδικο να τραγουδήσει για τον Δούρειο ίππο, που ήταν δικό του κατόρθωμα.Όλοι θυμούνται και θαυμάζουν τον ήρωα του τρωικού πολέμου, που η Τροία από την εξυπνάδα του κυριεύτηκε. Έτσι ο Οδυσσέας παίρνει τη θέση του αοιδού. Δεν τραγουδά αλλά αφηγείται. Θα αφηγηθεί με ένα μοναδικό τρόπο τις περιπέτειές του.
Τους λέει απλά ότι είναι ο Οδυσσέας , ο γιος του Λαέρτη ,που όλοι τον γνωρίζουν για τους δόλους του. Τους λέει ότι η φήμη του έχει φτάσει ψηλά στον ουρανό γιατί τραγουδιέται από θεϊκούς αοιδούς.
Δύο μόνο στίχους αφιερώνει για τον εαυτό του. Οι υπόλοιποι στίχοι μιλούν για την Ιθάκη, την πατρίδα του. Είναι τραχιά αλλά τρέφει λαμπρά παλικάρια ( τρηχει΄, αλλά αγαθή κουροτρόφος). Και συνεχίζει λέγοντας ότι πιο γλυκύτερο από τη γη της δεν έχει δει ( ου δύναμαι γλυκερώτερον άλλο ιδέσθαι ) και λίγο παρακάτω ( ουδέν γλύκιον ης πατρίδος ουδέ τοκήων γίγνεται).
Αναφέρεται και στις γυναίκες - την Κίρκη και την Καλυψώ - που πρασπάθησαν να τον κρατήσουν μακριά από την πατρίδα του. Αλλά αυτός θα ησυχάσει όταν επιστρέψει στην πατρίδα του. Η Ιθάκη είναι μικρό και φτωχό νησί αλλά η αγάπη του Οδυσσέα είναι μεγάλη. Εδώ βρίσκεται και το σπουδαίο, ο ηθικός χαρακτήρας του νόστου. Όσο πιο φτωχή και ασήμαντη είναι η πατρίδα του ξενιτεμένου τόσο μεγαλύτερη αξία αποκτά ο αγώνας του και η επιμονή του να επιστρέψει σε αυτήν. Η αμοιβή του είναι αυτό το στεφάνι αγριελιάς που θα είναι όμως από τη γη του, από τη χώρα που τον μεγάλωσε ας είναι μικρή, φτωχή και ασήμαντη.
Η αμοιβή είναι ηθική: προσκυνώ και σέβομαι το χώμα της πατρίδας μου, όποια και αν είναι αυτή.( κραναήν = απόγκρεμη, παιπαλόεσαν = βραχοσπαρμένη, τρηχείην= τραχειά: είναι επίθετα που δίδουν τα χαρακτηριστικά της Ιθάκης).
Πώς χαρακτηρίζω τον Οδυσσέα από τα λόγια του
Από την προσφώνηση προς τον Αλκίνοο φαίνεται ότι ο Οδυσσέας είναι ευγενικός και τεχνίτης του λόγου( στιχ. 2 " Ευγενικέ μου Αλκίνοε, που ξεχωρίζεις πρώτος στο λαό σου). Η κτητική αντωνυμία "μου" που χρησιμοποιεί μας κάνει να αντιληφθούμε ότι ο Οδυσσέας αισθάνεται φίλο του τον Αλκίνοο, νιώθει σα να είναι δικό του πρόσωπο ο βασιλιάς των Φαιάκων. Σέβεται τον αοιδό και αναγνωρίζει την αξία του ( "έναν καλό αοιδό", " με θεία φωνή").
Αγαπά την ειρηνική ζωή η οποία του έχει λείψει τόσα χρόνια και την δοξάζει με τα λόγια του ( στίχοι 5-11).
Τονίζει το μεγαλύτερο προτέρημά του που είναι ο "δόλος", είναι πολυμήχανος, πολύτροπος, χαρακτηριστικό που το έχει τονίσει ο ποιητής από την αρχή της Οδύσσειας , στο προοίμιο.
Έχει γίνει γνωστός και φημισμένος ( στιχ. 21 :η φήμη μου έχει φτάσει ψηλά στον ουρανό).
Ξέρει πολύ καλά τη χώρα του και την περιγράφει τονίζοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ( υψώνεται βουνό, το Νήριτο, πολλά νησιά τριγύρω κατοικούνται, τραχιά , καλή , τρέφει τα λαμπρά παλικάρια,). Αγαπά πάρα πολύ την πατρίδα και τη θεωρεί ότι είναι το πιο γλυκό για αυτόν πάνω στη γη( στίχο 31). Έχει περάσει πάρα πολλά βάσανα ( Καλυψώ , θεά δαιμονική, στιχ. 32-33) και κινδύνευσε να χάσει τη μέρα του γυρισμού.
Πιστός και σταθερός στα πιστεύω και τα θέλω του( στιχ. 36, δεν μπόρεσε το φρονημά μου να λυγίσει) με δύναμη και ατσάλινη θέληση. Τονιζει την αξία της πατρίδας και των γονιών για τον άνθρωπο και κυρίως για κάθε ξενιτεμένο ( στιχ. 37, τίποτε άλλο πιο γλυκό από πατρίδα και γονιούς) και πόσο ισχύει και για τον ίδιο αυτό. Το πλούσιο σπίτι και τα άφθονα αγαθά δεν ήταν ικανά να τον μαγέψουν και να ξεχάσει τη φτωχή Ιθάκη και τους γονείς του. ( στιχ. 38 , έστω και αν κατοικεί κάποιος σε τόσο πλούσιο σπίτι). Η αντίθεση της φτωχής Ιθάκης με το παραδισένιο νησί της Καλυψώς υψώνει τον Οδυσσέα στα μάτια μας και γίνεται σεβαστός, αξιολάτρευτος και παράδειγα προς μίμηση. Είναι πάνω από υλικά αγαθά , πιστεύει σε αξίες όπως η πατρίδα και οι γονείς και καταξιώνεται στη συνείδησή μας ως άνθρωπος με υψηλά ιδανικά κα ηθικούς στόχους.
Από τη φράση" πολυδάκρυτό μου νόστο", στίχο 40, καταλαβαίνουμε ότι είναι πολυβασανισμένος, ταλαιπωρημένος και αγωνιστής. Μας πληροφορεί όμως ότι τον πολυδάκρυτο νόστο του τον όρισε ο Ζεύς και από αυτό φαίνεται η ευσέβειά του και η πίστη του στους θεούς. Είναι ένας ήρωας που λατρεύεται από όλους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου